Piše dr. sc. Zilha Mastalić Košuta, viša naučna saradnica Univerziteta u Sarajevu - Institut za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava
Oružane formacije Savezne Republike Jugoslavije - JNA i VJ, vojne formacije Sarajevsko-romanijskog korpusa (SRK) i drugih korpusa samoproglašene Vojske Republike Srpske (VRS) te mnogi domaći i strani dobrovoljci i plaćenici bili su raspoređeni na području u i oko Sarajeva i vršili su intenzivne napade na Sarajevo, u cilju osvajanja, podjele i uništenja Republike Bosne i Hercegovine kao države. Međunarodni krivični sud za zločine počinjene na teritoriji Bosne i Hercegovine okarakterisao je ovaj sukob međunarodnim oružanim sukobom, dokazavši i postojanje udruženog zločinačkog poduhvata (UZP) koji je uključivao osobe iz visokog lanca policije i vojske države Srbije i Crne Gore i najviše rukovodstvo vojne i civilne vlasti samoproglašene Srpske republike Bosne i Hercegovine (od avgusta 1992. Republike Srpske).
Glavni cilj bila je kontrola nad Sarajevom što su nastojali ostvariti neprekidnim napadima, artiljerijskim i snajperskim djelovanjem. Snajperske jedinice unutar SRK-a, kao i pojedinačni snajperisti, bili su pod kontrolom Komande SRK-a te, u krajnjoj liniji, Glavnog štaba VRS-a. Komanda SRK-a VRS-a organizovala je redovne posebne obuke za snajperiste, koje su se uglavnom odvijale na Romaniji i Jahorini i na kojima su vojnici podučavani rukovanju naoružanjem. Nakon završetka obuka, vojnici su prilazili srpskoj zastavi sa kamom i polagali zakletvu sljedećim riječima: „zaklinjem se bogu i kralju da ću vjerno služiti srpskom narodu, pri tom ne žaleći naše živote“. I plaćenici i dobrovoljci iz Savezne Republike Jugoslavije, Rusije, Rumunije i Grčke angažovani su kao snajperisti da ubijaju stanovnike Sarajeva. Za potrebe snajperskog djelovanja dovožene su i velike količine snajperskog naoružanja i municije. Velike količine stizale su i iz Savezne Republike Jugoslavije.
Položaji odakle su u najvećoj mjeri djelovali snajperisti po civilima Sarajeva bila su: Grbavica, Jevrejsko groblje, Špicasta stijena, stijena “Baba” na sjevernoj padini planine Trebević, Orahov brijeg na Poljinama, pravoslavna crkva na Dobrinji IV, Škola za slijepe u Nedžarićima, na Vracama, iznad Debelog brda, sa krivine na cesti Lukavica-Pale iznad Skenderije kao drugi položaji koji su se nalazili pod kontrolom SRK-a.
Stanovnici Sarajeva život su nastojali prilagoditi teškim uslovima života i zaštiti od svakodnevnih artiljerijskih i snajperskih napada, ali ipak nigdje nisu bili sigurni te su konstantno ubijani i ranjavani. Život u Sarajevu bila je svakodnevna borba za opstanak i preživljavanja. U periodu od aprila 1992. do decembra 1995. u snajperskom djelovanju ubijeno je najmanje 63 djece. Djeca, kao i drugi civili, bili su namjerne i direktne žrtve snajperskih napada. Vrste povreda i dijelovi tijela koji su pogađani potvrđuju da je cilj bio da se osoba ubije ili da se nanesu teške tjelesne ili psihičke povrede.
Komandanti SRK-a, Stanislav Galić i Dragomir Milošević, osuđeni su pred Međunarodnim sudom za ratne zločine u Den Haagu za vođenje kampanje granatiranja i snajperskog djelovanja, s ciljem širenja terora među stanovnicima Sarajeva. Međutim, u dosadašnjem procesuiranju pred međunarodnim tako ni pred domaćim sudovima, nema nijedna podignuta optužnica niti presuda protiv direktnih izvršilaca – snajperista, koji su pucali po djeci i stanovnicima Sarajeva a čiji su identiteti poznati. Dok se s jedne strane optužnice za odgovorne osobe ne pokreću, s druge strane prošlo je 30 godina od rata. Iako ratni zločin za procesuiranje ne zastarjeva, ipak prošlo je mnnogo godina kada i izvršioci zločina ali i svjedoci umiru. Haški tribunal predao je Tužilaštvu Bosne i Hercegovine još 2004. godine tzv. listu “A” za koju su utvrdili da ima dovoljno dokaza za podizanje optužnica te da su te osobe počinile ratne zločine u Bosni i Hercegovini. Na listi se, između ostaloga, nalaze i podaci sa identitetima osumnjičenih snajperista. Razočaravajuća je činjenica da 19 godina kasnije, pored dokaznog materijala koji je predat sa imenima, osumnjičeni nisu izvedeni pred lice pravde.
Detaljnije o snajperskom djelovanju u Sarajevu u periodu opsade 1992-1995. godine detaljnije na ovom linku.