U izdanju Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Unverziteta u Sarajevu i Instituta za historiju Univerziteta u Sarajevu objavljena je knjiga: “NASTANAK REPUBLIKE SRPSKE: Od regionalizacije do strateških ciljeva (1991-1992)”, čiji su autori dr. Muamer Džananović, dr. Jasmin Medić i dr. Hikmet Karčić.
Knjiga predstavlja objedinjena višegodišnja naučna istraživanja autora. Sistematizirana je u šest poglavlja i napisana je na osnovi primarne arhivske građe. Manji dio izvoda ili cijelih dokumenata mogu se pronaći i u prilozima knjige.
Recenzenti knjige su: akademik, prof. dr. Mirko Pejanović, prof. dr. Rasim Muratović, dr. Amir Kliko, prof. dr. Ehlimana Memišević i prof. dr. Hariz Halilovich. Urednik knjige je mr. Almir Grabovica.
Akademik, prof. dr. Mirko Pejanović (potpredsjednik Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine) u svojoj recenziji, između ostalog, navodi “da knjiga predstavlja prvo cjelovito istraživanje nastanka Republike Srpske i fokusira se na sve bitne odluke donesene tokom 1991. i u prvoj polovini 1992. godine. Djelo će imati itekako značajnu ulogu u edukaciji studenata na fakultetima humanističkih i društvenih nauka. Također, knjiga može poslužiti društvenim i političkim institucijama države Bosne i Hercegovine, ali i međunarodnim institucijama, da prije svega razumiju, ali i štite nezavisnost, suverenitet i međunarodno priznanje države Bosne i Hercegovine.”
.jpg)
Prof. dr. Rasim Muratović (direktor Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Unvierziteta u Sarajevu) navodi da u “vremenu kada se genocid nad Bošnjacima negira na razne načine, kada se obilježava, slavi i veliča “9. januar” dan kada je neustavno i nezakonito proglašena „Republika Srpske“ najmanje što nauka duguje jeste da objasni fenomen porijekla, odnosno nastanka tzv. Republike Srpske. Autori su svoja naučna, primarno emprijska istraživanja inkorporirali i napisali djelo koje je za bosanskohercegovačko društvo i bosanskohercegovačku nauku od nemjerljivog značaja. Djelom je u potpunosti objašnjen motiv, način, razlog proglašenja tzv. Republike Srpske i njenih institucija.“
Dr. Amir Kliko (Institut za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerzitet u Sarajevu) u recenziji piše da „autori koristeći primarne izvore objašnjavaju neustavno i nezakonito djelovanja lidera i članova SDS-a u Bosni i Hercegovini tokom 1991. i u prvoj polovini 1992. godine. Dajući i neophodan historijski osvrt kojim objašnjavaju porijeklo ideje o stvaranju srpske države zapadno od rijeke Drine, autori su napisali značajno, za više naučnih oblasti i disciplina, ali i svakako društveno neophodno i potrebno djelo.“
Prof. dr. Ehlimana Memišević (Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu) navodi da ova knjiga “predstavlja prvu sveobuhvatnu analizu procesa stvaranja entiteta Republika Srpska, što je podrazumijevalo i počinjenje genocida, kako je sam Ratko Mladić okarakterisao šest strateških ciljeva koje je na 16. sjednici Skupštine (jednostrano proglašene) Srpske republike Bosne i Hercegovine, predstavio njen predsjednik Radovan Karadžić. Posebno značajan doprinos ove knjige, za razumijevanje procesa stvaranja Republike Srpske i ponavljanja zločina genocida nad bošnjačkim stanovništvom na izmaku 20. stoljeća, predstavlja razmatranje konteksta pada Osmanskog carstva i procesa stvaranja balkanskih nacionalnih država i organzovanog nasilja nad balkanskim muslimanskim stanovništvom.”
Prof. dr. Hariz Halilovich (RMIT University, Melbourne) u svojoj recenziji, između ostalog, piše da je “knjiga namijenjena akademskoj javnosti (istraživačima, studentima, stručnjacima) koji se bave izučavanjem recentne političke historije Bosne i Hercegovine, ali i svima onima koji se osobno ili institucionalno zanimaju za fenomene politički motiviranog nasilja, post-genocidnim društvima i uzročno-posljedičnim vezama između nacionalističkih projekata i nasilja... Smatram da je objavljivanje ovoga djela apsolutno nužno jer sadrži izvorne znanstvene priloge i dosad, dobrim dijelom, neobjavljenu ili neinterpretiranu građu o historijskim činjenicama, dokumentima i događajima vezanim za razumijevanje okolnosti koje su prethodile agresiji na Bosnu i Hercegovinu i zločina koji su bili dio širokog spektra politički motiviranog nasilja s ciljem stvaranja “Republike srpskog naroda u BiH“. Stoga je djelo od izuzetnog značaja i doprinijet će naučnom razumijevanju transformacije nacionalističke retorike u konkretnu i sistematsku kampanju nasilja čija izvorna namjera i konačni rezultat jeste bio genocid nad Bošnjacima.”
Planirano je više promocija knjige u zemlji i inostranstvu, a promocija u Sarajevu zakazana je za 25. april 2023. u sarajevskoj Vijećnici.